Sự tích thành Lồi

Ngày xửa ngày xưa ở nước Chăm có ông vua nọ muốn cưới nàng công chúa của nước Đại Việt về làm vợ. Mọi người đều nói rằng nàng công chúa tên Huyền Trân có nhan sắc chim sa cá lặn đẹp tuyệt trần, những vị phi tần ở trong cung cấm cũng không thể nào so bì với nhan sắc của nàng được. Khi nhà vua nghe vậy thì ông ta vô cùng ao ước sở hữu người đẹp, ngày đêm nhà vua đều mơ tưởng đến ngày được cưới nàng.

Nhà vua cũng đã từng nghĩ đủ mọi cách như dâng tặng châu báu, vàng bạc, voi ngựa hay kỳ nam làm đồ sính lễ, tuy nhiên thì những món quà trân quý đó lại không đem lại những kết quả mà ông ta muốn. Có một tên nội thị rủ rỉ với ông ta rằng:

– Muôn tâu bệ hạ, theo hạ thần nghĩ thì muốn có được người đẹp, ngoài việc hiến dâng đất đai thì không còn một kế sách nào tốt hơn nữa.

Truyện cổ tích Việt Nam: Sự tích thành Lồi

Lúc đầu nhà vua vẫn còn chút ngần ngại, tuy nhiên sau đó lại quả quyết lệnh cho một tên sứ bộ sang Đại Việt cầu hôn, sính lễ chính là hai châu Rí, Ô ở ngay biên giới hai nước. Quyết định này của nhà vua rước lấy rất nhiều sự phản đối từ phía triều thần, nhưng cuối cùng nhà vua vẫn chỉ ung dung mà nói:

– Mỗi tấc đất đều là tài sản của trẫm. Nay trẫm chỉ có thể vui vẻ khi có thể lấy được nàng công chúa Huyền Trân của Đại Việt kia. Thêm nữa hai nước đã để cho máu chảy quá nhiều rồi. Nhân đây trẫm cũng muốn mượn luôn mối nhân duyên này để mà mưu cầu hòa bình cho cả hai nước, dẹp yên mọi xung đột, đấu tranh.

Nghe nhà vua nói vậy thì cũng không vị quan nào dám nói thêm lời nào nữa.

Còn về phía vua cũng như triều đình nước Đại Việt, món sính lễ vô cùng đặc biệt của vua Chăm khiến tất cả đều rất hài lòng. Và vua Trần cũng như nàng công chúa Huyền Trân sau cùng cũng gật đầu mà ưng thuận cuộc hôn nhân này.

Nhận được tin, vua Chăm như cởi được tấm lòng của mình, lập tức lệnh cho quan thái bộc của mình chọn ra ngày lành tháng tốt, sau đó phái sứ bộ sang Đại Việt, mang theo năm trăm quân lính dùng thuyền đón công chúa Đại Việt về nước. Đội rước dâu đi từ kinh thành, vượt qua muôn vàn sông nước, vất vả mãi mới tới được kinh đô.

Lấy được người đẹp, vua Chăm vô cùng vui mừng, còn công chúa Huyền Trân sống ở đây đúng là muốn gì thì được nấy. Đám nội thị từ đấy cũng nhìn thấy được một hoàng cung vô cùng nhộn nhịp và vui tươi. Đồng thời sứ bộ của Đại Việt cũng đang bắt đầu công tác tiếp nhận hai vùng đất mới.

Tuy nhiên thì sự đời có rất nhiều điều éo le. Công chúa Đại Việt chung sống cùng vua Chăm lửa nồng hương đượm chưa tới một năm thì vua Chăm đột nhiên mắc bệnh mà qua đời. Tin dữ này nhanh chóng truyền đến cả hai nước, còn đối với nàng công chúa này mà nói thì nó chẳng khác nào một tiếng sét đánh ngang tai cả. Chưa gì mà đầu xanh phải hứng chịu cảnh vợ góa.

Hơn nữa, người Chăm còn có tục lệ rằng công chúa sau khi chịu tang một thời gian sẽ phải bước lên đàn hỏa thiêu để cùng về thế giới bên kia đoàn tụ với vua Chăm. Nhập gia thì phải tùy tục, công chúa tuy là người Đại Việt, nhưng gả sang đây rồi thì cũng là hoàng hậu của nước Chăm, vì vậy mà không cách nào có thể không tuân theo những tập tục mà ngàn xưa để lại.

Khi vua Trần biết tin thì lo sợ vô cùng, vua vội vàng lệnh cho sứ bộ của mình vào điều tang, đồng thời tìm cách để cứu nàng công chúa kia. Trong lúc tất cả triều đình của nước Chăm đang bối rối với tang lễ cũng như chuyện triều chính thì sứ bộ nước Đại Việt bèn giả cách để xin phép được đưa nàng công chúa tới bên bờ biển để làm lễ chiêu hồn. Nhưng thực tế là lén lút đưa nàng lên thuyền nhỏ, sau đó lập tức dong buồm chạy thẳng về phía Bắc.

Chuyện hoàng hậu Chăm bỏ trốn khiến cho toàn bộ triều đình nước này nổi giận, vô cùng căm tức. Với sự tình hiện nay thì với họ, cái lời hứa cũ đã không còn một chút giá trị nào nữa. Cái món sính lễ hai châu Rí, Ô mà trước nước Chăm đưa để cầu thân cũng bắt buộc phải được lấy lại. Nghĩ là làm, nhà vua mới của nước Chăm lập tức phái đi năm vạn quân mã tiến tới giữ cho bằng được hai châu kia dù cho mọi công tác bàn giao cũng đã gần đến khâu cuối.

Bên nước Đại Việt cũng không hề nghĩ tới lại đột nhiên xảy ra chuyện, đành phái vị Đoàn Nhữ Hài tướng quân đem theo mấy ngàn quân đi dò la động tĩnh nước đối thủ.

Vào một ngày chiều hè nọ, đội quân của Đại Việt đem theo vô vàn cát bụi tiến sát vào bờ của sông Trong theo hướng từ Đàng ngoài. Khi quân do thám trở về báo cáo thì hay tin quân đội nước Chăm rất đông đang kéo tới, dẫn đầu là một vị tướng có mặt đen và râu xồm gọi là Lồi, bây giờ thì đang đóng quân ở trên mấy ngọn đồi bên kia con sông.

Bởi vì tình thế đã vô cùng nghiêm