Những kiến thức cơ bản cần thiết về bệnh cao huyết áp

Dấu hiệu bệnh cao huyết áp

Cao huyết áp hay tăng huyết áp là căn bệnh mạn tính mà sức ép máu đo được ở động mạch tăng cao. Huyết áp thường được đo bằng hai chỉ số là huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương thông qua 2 giai đoạn co bóp (tương ứng với sức ép cao nhất) và giãn nghỉ của cơ tim (tương ứng với sức ép thấp nhất) của dòng máu trong động mạch.

Để biết tình trạng sức khỏe của bản thân thì đầu tiên, mỗi người cần có ý thức kiểm tra huyết áp thường xuyên. Huyết áp bao gồm 2 thông số. Một thông số phía trên biểu thị sức ép tâm trương, tức là sức ép của máu trong thành mạch khi tim co. Thông số thứ hai ở phía dưới là sức ép tâm thu tức là sức ép máu trong thành mạch giữa 2 lần tim co.

Người được coi là cao huyết áp là khi huyết áp tâm thu từ 140 trở lên và /hoặc huyết áp tâm trương từ 90 trở lên. Khi huyết áp cao trên 180 / 110mmHg thì có thể mở đầu xuất hiện các triệu chứng ra bên ngoài.

Tăng huyết áp không có dấu hiệu đặc trưng. Các triệu chứng của người bệnh cao huyết áp rất phức tạp và có mức độ nặng nhẹ khác nhau, tùy thuộc theo thể trạng của từng người.

Dấu hiệu của cao huyết áp rất đa dạng nhưng vẫn có một số dấu hiệu đặc trưng như sau:

Choáng váng, chóng mặt, đau nhức đầu, xây xẩm mặt mày. Đây có thể là dấu hiệu chung của nhiều bệnh, nên nhiều người chưa nhận thức được mức độ nghiêm trọng của nó. Tuy nhiên theo các chuyên gia chỉ khi bệnh cao huyết áp có chuyển biến xấu người bệnh mới mở đầu cảm thấy những cơn đau đầu.

Không ít người thường xuyên gặp phải hiện tượng ù tai, hoa mắt hay mất ngủ mà nghĩ rằng đó chỉ là vì làm việc quá sức mà chủ quan.

Khó thở, đau tức ngực, hồi hộp, trống ngực đập nhanh. Các triệu chứng này có thể khiến nhiều người nghĩ rằng mình có vấn đề về tim hơn là huyết áp.

Đỏ mặt như kiểu người say nắng và có cảm thụ buồn nôn. Triệu chứng này vẫn rất đơn giản nhầm lẫn với các bệnh khác nên người bệnh cần đi kiểm tra sức khỏe.

Chảy máu mũi đột ngột, chảy nhiều và khó cầm. Đây là dấu hiệu của bệnh cao huyết áp ở giai đoạn đầu.

Trong mắt xuất hiện vết máu hoặc xuất huyết kết mạc có thể là dấu hiệu của người bị tiểu đường, biến chứng cao huyết áp.

Tê hoặc ngứa ran các đầu chi có thể là dấu hiệu nhận biết sớm của hiện tượng đột quỵ do tăng huyết áp gây ra.

Những đối tượng nào đơn giản mắc bệnh cao huyết áp

Theo thống kê của Hội tim mạch học VN 25% người mắc bệnh cao huyết áp ở VN ở độ tuổi trưởng thành. Trong đó, tỷ lệ tăng huyết áp ở người trên 18 tuổi đang có xu hướng tăng lên không ngừng.

Theo các chuyên gia y tế, bệnh cao huyết áp có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào, ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên có những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh cao huyết áp:

Người cao tuổi (trên 45 tuổi) là đối tượng đơn giản mắc bệnh cao huyết áp nhất. Khi tuổi càng cao, chỉ số huyết áp tâm thu tăng sẽ làm động mạch trở nên xơ cứng gây xơ vữa động mạch.

Người thừa cân béo phì thường có huyết áp cao từ 2 tới 6 lần so với người gầy

Người thường xuyên sử dụng rượu bia, thuốc lá, các chất kích thích có nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp bởi trong rượu bia, các chất kích thích có thành phần làm tăng huyết áp.

Người có thói quen ăn mặn, ít rau xanh đối mặt với khả năng bị bệnh cao huyết áp lớn hơn người ăn nhạt. Vì muối làm tăng quá trình hấp thu nước vào máu, trực tiếp gây tăng huyết áp.

Người ít vận động, hoạt động thể chất gián tiếp gây ra tình trạng béo phì dẫn tới tình trạng cao huyết áp.

Người mắc các bệnh mạn tính như bệnh thận, đái tháo đường… hầu hết đều có liên quan tới triệu chứng tăng huyết áp.

Bệnh cao huyết áp có yếu tố di truyền, do đó nếu gia đình bạn có người thân mắc bệnh cao huyết áp thì khả năng các thành viên khác cũng có thể mắc bệnh.

Người dùng thuốc kháng sinh điều trị các bệnh dạ dày hay sử dụng thuốc giảm cân, thuốc dị ứng… đều có thể làm tăng huyết áp. Phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai cũng có nguy cơ bị tăng huyết áp.

Chế độ dinh dưỡng cho người bị cao huyết áp

Chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học

Bệnh cao huyết áp có nguyên nhân trực tiếp từ chế độ ăn uống sinh hoạt hàng ngày của mỗi người. Một chế độ ăn uống khoa học, điều độ, hợp lý về dinh dưỡng sẽ giúp mỗi người phòng chống lại căn bệnh nguy hiểm. Sau đây là chế độ dinh dưỡng cần thiết nên ứng dụng với người bệnh cao huyết áp.

Người cao huyết áp nên ăn 3 bữa trong ngày. Chế độ ăn hàng ngày cần hạn chế các thực phẩm nhiều dầu mỡ như các món chiên xào, nướng… Nên ăn các món thanh đạm như hấp, luộc.

Cần bổ sung nhiều rau xanh vào bữa ăn hàng ngày. Rau xanh cung cấp nhiều chất xơ tốt cho tình trạng bệnh. Sử dụng các thực phẩm từ ngũ cốc, trái cây hay các sản phẩm làm từ sữa.

Sử dụng dầu ăn thực vật thay cho dầu động vật. Trong thực đơn hàng ngày nên ưu tiên các loại thịt gia cầm (gà, vịt) trước rồi mới đến thịt lợn, thịt bò, thịt cừu.

Hạn chế ăn muối, các nước chấm mặn. Nên ăn các món thanh đạm như rau luộc, canh rau thay vì rau xào. Tránh xa các món ăn có nhiều muối như tôm khô, trứng vịt muối, chanh muối, thịt chà bông, cá khô, thực phẩm ướp muối… trong chế độ ăn hàng ngày.

Tuyệt đối không ăn nội tạng. Trong nội tạng động vật như tim, gan, óc, thận, lòng… có chứa chất béo giàu cholesterol. Chất này là nguyên nhân trực tiếp gây ra tắc mạch máu, nhồi máu ở người cao huyết áp.

Đối với người lớn khỏe mạnh, mỗi ngày chỉ nên ăn từ 5-6g muối, tương đương 1 thìa cà phê. Ăn mặn, hấp thu quá nhiều muối là tác nhân trực tiếp làm tình trạng bệnh huyết áp trầm trọng hơn. Do đó, người cao huyết áp luôn nhớ ăn nhạt nhất có thể.

Tránh xa các chất kích thích như trà, cà phê, thuốc lá, rượu, bia…

Ngoài ra, người cao huyết áp, dù là người cao tuổi vẫn nên thường xuyên vận động như đi bộ, chạy bộ, tập thể dục buổi sáng mỗi lần từ 30-45 phút đều đặn.

Quan yếu hơn hết, người bệnh cao huyết áp cần thường xuyên kiểm tra chỉ số huyết áp để có phác đồ theo dõi và điều trị bệnh hiệu quả, giảm bớt các nguy cơ xảy ra biến chứng nguy hiểm.

Một số loại thực phẩm tốt cho người cao huyết áp

Cà chua: Đây là loại quả rất giàu vitamin C và P(không giống như cam, chanh). Bác sĩ khuyến cáo nếu mỗi ngày ăn 1- 2 quả cà chua sống sẽ có khả năng phòng chống cao huyết áp rất tốt. Cà chua đặc biệt  tốt đối với người có biến chứng ở mắt.

Cà tím: Trong quả cà tím cũng rất giàu vitamin P, có tác dụng ổn định thành mạch, giúp phòng ngừa rối loạn vi tuần hoàn ở người cao huyết áp hoặc mắc bệnh tim.

Cà rốt: Dùng cà rốt tươi ép lấy nước uống 2 lần mỗi ngày vừa có tác dụng giải khát vừa giúp điều chỉnh rối loạn lipid máu và ổn định huyết áp.

Cải cúc: chứa nhiều acid amin và tinh dầu có tác dụng làm thanh sáng đầu óc, giảm đau nhức đầu và hạ huyết áp. Có thể nấu canh cải cúc ăn hoặc ép lấy nước uống hàng ngày.

Rau muống: chứa nhiều canxi, rất có lợi trong việc duy trì huyết áp ổn định. Loại ra này cũng thích hợp cho người bị cao huyết áp kèm đau nhức đầu.

Ngoài ra còn rất nhiều nhóm thực phẩm khác tốt cho người cao huyết áp như: hành tây, cần tây, nấm hương, nấm rơm, mộc nhĩ, các loại hạt tỏi, tạc, hải tảo, đậu hà lan, đậu xanh, các loại quả táo, chuối tiêu, dưa hấu, dưa chuột…